Chữ ký số trong giao dịch điện tử

Chữ ký số trong giao dịch điện tử​

Công nghệ thông tin đang thâm nhập ngày càng sâu, rộng và mạnh mẽ vào đời sống xã hội và làm thay đổi diện mạo thế giới. Nếu khi mới xuất hiện, máy tính chỉ được coi như một dụng cụ phụ trợ, như một chiếc máy chữ để soạn thảo văn bản, sau đó in ra giấy, thì ngày nay với sự xuất hiện của Internet, chúng ta đang dần chuyển sang sử dụng văn bản điện tử. Loại văn bản này đang có xu hướng thay thế tài liệu giấy. Tiện ích của văn bản điện tử được xác định bởi hàng loạt ưu thế vượt trội: có thể đọc ngay từ màn hình máy tính mà không cần in ra giấy – điều này đồng nghĩa với việc tiết kiệm chi phí văn phòng phẩm (giấy, mực…), không cần không gian lớn để lưu giữ, việc tìm kiếm thông tin văn bản cố thể tiết kiệm tối đa thời gian – nếu có một hệ thống lưu giữ và tra tìm khoa học, và đặc biệt, có thể chu chuyển trong môi trường internet với thời gian tối thiểu.

Sự xuất hiện của căn bản điện tử đã kéo theo sự xuất hiện của một loại hình giao dịch mới: giao dịch điện tử. Theo Luật giao dịch điện tử thì “giao dịch điện tử là giao dịch được thực hiện bằng phương tiện điện tử”. Có thể dễ dàng nhận thấy rằng, những giao dịch dưới dạng điện tử có những ưu thế hơn hẳn so với loại hình giao dịch truyền thống, cho phép rút ngắn thời gian và thu gọn khoảng cách.

​

Tuy nhiên, một vấn đề lớn đang là rào cản việc văn bản điện tử trở nên thông dụng và thay thế hoàn toàn tài liệu giấy là giá trị pháp lý của chúng. Đối với tài liệu giấy, mọi vấn đề về giá trị pháp lý đã được giải quyết. Nhưng, tài liệu điện tử, với sự hiện đại và mới mẻ của nó, mọi vấn đề liên quan đến nó, trong đó có vấn đề giá trị pháp lý, còn đang trong quá trình giải quyết và hoàn thiện. Việc sử dụng rộng rãi tài liệu điện tử cùng với các đặc điểm của nó như: dễ dàng thay đổi nội dung thông tin trong tài liệu mà không để lại dấu vết, vấn đề xác định tác giả…đã dẫn đến sự cần thiết phải tìm giải pháp cho vấn đề xác định tác giả và tính toàn vẹn, tính nguyên gốc của tài liệu điện tử. Phương tiện kỹ thuật để giải quyết vấn đề đã nêu, công cụ để xác định địa vị pháp lý của tài liệu điện tử, để có thể sử dụng tài liệu điện tử - chính là chữ ký số.

Chữ ký số là chương trình phần mềm gồm đoạn dữ liệu ngắn đính kèm văn bản gốc để chứng thực tác giả của văn bản và giúp người nhận kiểm tra tính toàn vẹn của nội dung văn bản gốc. Theo Điều 21 – Luật Giao dịch điện tử: “Chữ ký số được tạo lập dưới dạng từ, chữ, số, ký hiệu, âm thanh hoặc các hình thức khác bằng phương tiện điện tử, gắn liền hoặc kết hợp một cách lô gíc với thông điệp dữ liệu, có khả năng xác nhận người ký thông điệp dữ liệu, có khả năng xác nhận người ký thông điệp dữ liệu và xác nhận sự chấp thuận của người đó đối với nội dung thông điệp dữ liệu được ký”. Về bản chất, chữ ký số là chương trình phần mềm điện tử “được tạo ra bằng sự biến đổi một thông điệp dữ liệu sử dụng hệ thống mật mã không đối xứng theo đó người đó có được thông điệp dữ liệu ban đầu và khóa công khai của người ký có thể xác định được chính xác:

a) Việc biến đổi nêu trên được tạo ra bằng đúng khóa bí mật tương ứng với khóa công khai trong cùng một cặp khóa;
b) Sự toàn vẹn nội dung của thông điệp dữ liệu kể từ khi thực hiện việc biến đổi nêu trên”.

Sự xuất hiện của chữ ký số và chức năng tiền định của nó, đặc biệt là vai trò của nó như là một công cụ trong việc xác định tính nguyên gốc, xác định tác giả, bảo đảm tính toàn vẹn của tài liệu điện tử, đã đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc xác định địa vị pháp lý của tài liệu điện tử trong giao dịch điện tử. Việc sử dụng chữ ký số trong phần lớn trường hợp là cơ sở khẳng định giá trị pháp lý của những văn bản điện tử tương đương với tài liệu giấy. Hiện nay, chữ ký số là phương tiện duy nhất để xác nhận giá trị pháp lý của tài liệu điện tử.

Như vậy, với sự xuất hiện của chữ ký số, vấn đề giá trị pháp lý của tài liệu điện tử, có thể coi như đã được giải quyết.